شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ

    بنا بر   اعلام   هیأت افتاء و قضاء مکتب قرآن    ،    فردا سه شنبه ۹۲/۴/۱۸    اول ماه مبارک

 رمضان سال  ۱۴۳۴ می باشد

   منظومه ی شمسی به مجموعه ای از سیاره ها اطلاق می شود که همگی در نظمی مشخص به دور ستاره ای مرکزی به نام خورشید در گردشند. سیاره ی زمین – زیستگاه ما – نیز یکی از همین سیارات است که به دور خورشید می چرخد.این در حالی است که کُره ی ماه به عنوان تنها قمر زمین نیز به نوبه ی خود به دور زمین در گردش است.به طور خلاصه در مجموعه ی خورشید، زمین وماه، به صورت نسبی، خورشید ثابت است، زمین به دور آن و ماه نیز به نوبه ی خود به دور زمین می گردد. از مجموعه ی  این گردش ها، حالت های مختلفی به وجود می آید که تصاویر مختلف ماه از هلال، تا ماه کامل نتیجه ی مستقیم آن است.از میان این وضعیت های گوناگون لحظه ی تولد هلال در زمان سنجی آغاز و پایان ماه های قمری مهمترین وضعیتی است که مورد استفاده ی منجمان قرار می گیرد.بنا به تعریف : « تولد هلال زمانی است که مراکز خورشید، زمین و ماه، هر سه بر روی یک صفحه قرار می گیرند. این همان اتفاقی است که در هنگام خورشید گرفتگی ها نیز به وقوع می پیوندد.

   همان طور که در تصویر زیر به وضوح دیده می شود، زمانی که مراکز زمین و ماه و خورشید در یک راستا قرار می گیرند(لحظه ی تولد ماه)نیمه تاریک ماه روبه زمین است ودقیقا به همین علت ، هیچ هلالی وجود ندارد.اما مادام که ماه – در راستای فلش هایی که در تصویر دیده می شود- حرکت  نماید هلال نیز تشکیل می شود و به عمر آن(یعنی ضخامت قسمت روشن آن که از زمین دیده        می شود) افزوده می شود.آنچه که تاکنون در بسیاری از نقاط جهان برای اعلام آغاز ماه های قمری و مخصوصا ماه مبارک رمضان مورد استفاده بوده است به این صورت است که ناظرین زمینی آنقدر صبر کرده اند تا عمر هلال به جایی برسد که با چشم(مسلح یا غیر مسلح) دیده شود. همانطور که به تجربه، برای هر مسلمانی ثابت شده است، این روش دارای اشکالاتی است که از آن جمله می توان به دخیل بودن خطاهای انسانی،وقوع ناهنجاری های جوی که مانع رصد می شوند،نبود امکانات برابر رصدی در تمام مناطق درعین فقدان وحدت لازمه و اقتدا به رأی دیگران،مشخص نبودن نتیجه تا آخرین لحظات و بعضاً تغییر آن پس از اعلام صیام یا افطار(پس از تعیین صدق رؤیت) صرف هزینه، وقت و زحمات قابل توجه، جهت تحقق رؤیت و بسیاری مسائل دیگر اشاره کرد.

    از سوی دیگر باید گفت که سالهاست در علم نجوم جدید لحظه ی آغاز ماه قمری را لحظه تولد هلال دانسته اند و نه لحظه ی رؤیت آن. همچنین با امکانات جدید این لحظه نه تنها با دقت صدم ثانیه قابل اندازه گیری است بلکه می توان آن را تا هزاران سال آینده نیز پیش بینی کرد.در چنین شرایطی به نظر می رسد اتخاذ این مبدأ علمی با توجه به مزیت های آن از جمله دردسترس بودن، کم هزینه بودن، قطعی بودن و قابلیت پیش بینی و بسیاری مزایای دیگر و با توضیح مبانی شرعی آن که در ادامه خواهد آمد،امریست لازم و ضروری که بار دیگر پویایی دین مبین اسلام را به معرض ظهور می گذارد.

تصویر تلفیقی است از وضعیت مداری ماه در گردش به دور زمین و آنچه ناظر زمینی می بیند.به عنوان مثال در تولد،-ماه در بین زمین و خورشید قرار گرفته است و ما(ناظر زمینی) فقط قسمت تاریک آن را می بینیم و یا در بدر، زمین بین ماه و خورشید قرار گرفته است و ما  طرف روشن آن را می بینیم.

یکی از صفات بارز وبرجسته ی هدایت های الهی در انجام تکالیف دینی ، مشقت زدایی وتوجه دادن به در نظر گرفتن آسانی ویسر است : … یُریدُ اللهُ بکمُ الیُسرَ ولا یُریدُ بکمُ العُسرَ … [ بقره ۱۸۵] و، …  وَمَا جعلَ علیکم فی الدّینِ من حَرَج  … [ حج ۷۸] و، « إنّما بُعثتم مُیسرین َ و لم تُبعثوا مُعسرین » واجتهاد پذیری مآخذ احکام عملی آن است برای دریافت وبرداشت معانی ومفاهیم متناسب با پیشرفت ورشد عملی و… بشر .ت

 کاکه احمد می فرماید : خداوند دو مجموعه ی کلی طبیعت و دین را برای انسان قرارداده است و… وهرگاه مطلبی از لحاظ علمی محرز گردید ، می تواند مبنایی برای برداشت مطالب دینی باشد . زیرا منبع هردو آگاهی وحیانی وعلمی خدای سبحان است ومحال است که این دو در تعارض با هم واقع شوند . …إئتونی بکتاب مِن قبل هذا أو أثارة مِن علم… [ احقاف ۴] ویکی از مقاصد والای شارع حکیم حفظ وحدت و یکپارچگی پیروان آخرین پیام ‌‌آور است در همه ی امور واز جمله در اوقات عبادت ها ( نماز ، روزه ، حج ) بر این اساس وبا توجه به نص قرآنی … فمَن شهد منکم الشهر فلیصُمه … ( بقره ۱۸۵) که به معنی حلول ماه نو است وامروزه پی بردن به حلول ماه نو به کمک ابزار ومحاسبات علمی ، مطمئن ترین و آسان ترین کار است – برخلاف گذشته که آنچه به عنوان نجوم وستاره شناسی مطرح بود بیشتر شباهت به جادوگری داشت تا علم

 هدف مورد نظر در فرمان مبارک رسول اکرم ( ص):« صُومُوا لرؤیته و أفطروا لرؤیته فإن غم علیکم فأکملوا شعبان ثلاثین» یا « فاقدروا له ثلاثین» ویا روایتهای دیگر در این زمینه، معلوم ساختن واثبات حلول ماه رمضان وشوال بوده است با استفاده از حداکثر امکانات علمی آن روز ، نه این که خود رؤیت امری تعبّدی وتنها وسیله ی علم به شروع یا اتمام ماه باشد، کما اینکه در صورت عدم امکان رؤیت هلال، باید ماه را سی روز کامل در نظر گرفت که تکیه بر این دانش بشری است که ماه قمری نمی تواند بیشتر از سی روز باشد . امروزه خوشبختانه با پیشرفت علم نجوم ، یُسر وآسانی جای عُسر وسختی را در تشخیص شروع وخاتمه ی ماه های قمری گرفته است وبا تکیه بر علم دستور شارع در توجه به سهولت ، اطاعت  شده است .

استفاده از علم نجوم ومبنا قراردادن مُقارنه برای آغاز وپایان هرماه قمری – از جمله رمضان – علاوه برآسانی ودقت واطمینان کامل ودر نتیجه آرامش خاطر مؤمنین در انجام به موقع فرامین الهی ، وحدت ویکپارچگی همه ی مؤمنین را – بر خلاف وضعیت فعلی که تفرق وپراکندگی است – با خود  به ارمغان می آورد .

 لذا مکتب قرآن با استفاده از این دستاورد ارزشمند وبا توجه به آمادگی امت اسلامی برای این امر وحدت بخش ، با توجه به وقوع مقارنه در ساعت ۱۱:۴۴ صبح  روز دوشنبه ۹۲/۴/۱۷ ، روز سه شنبه ۹۲/۴/۱۸ را آغاز ماه مبارک رمضان اعلام می دارد

شورای مدیریت مکتب قرآن